De activiteiten van het bestuur en werkgroepen ter realisering van de doelstelling zijn divers en geschakeerd.
Deze werkzaamheden omvatten o.a.:
- Een inbreng te leveren bij plannen voor stads- en dorpsvernieuwing.
- Bij de besturen en medewerkers van gemeente, provincie en rijk aandacht te vragen voor monumenten, andere beeldbepalende objecten, karakteristieke stads- en dorpsgezichten.
- Te reageren op ruimtelijke plannen zoals structuur- en bestemmingsplannen en te reageren volgens de vastgestelde procedures op bouwplannen die een object of de omgeving in de zin van monumentenbeleid of cultuurhistorie tekort doen.
- Adviezen te geven aan eigenaren van monumenten en beeldbepalende panden over vergunningen, verordeningen en subsidies.
- Onderzoek te doen of onderzoek te stimuleren naar de mogelijkheid tot behoud van monumenten en beeldbepalende panden.
- Middelen te verkrijgen voor de restauratie van monumenten, bijvoorbeeld door de totstandkoming en het functioneren te bevorderen van instituten als een stichting Stads- of Dorpsherstel of een Monumentenfonds.
- Bij een breed publiek de belangstelling te vergroten voor de monumentenzorg en ruimtelijke kwaliteit onder meer door uitreiking van de jaarlijkse Hugo Kotesteinoorkonde, deelnemen aan de Open Monumentendag en publiciteit.